Inhoud

• Wat doet benzylpenicilline en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik benzylpenicilline gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

benzylpenicilline

Benzylpenicilline hoort tot de penicilline-antibiotica. Het werkt tegen infecties met bacteriën.

Artsen schrijven het voor bij infecties met bacteriën, zoals luchtweginfecties (keelpijn door keelontsteking, longontsteking), hersenvliesontsteking en syfilis. En bij de ziekte van Lyme (tekenbeetziekte) en huidinfecties, zoals wondroos.

Artsen schrijven het ook voor uit voorzorg om complicaties door een infectie te voorkomen.

Wat doet benzylpenicilline en waarbij gebruik ik het?

Huidinfectie

Verschijnselen
Een huidinfectie kan men merken aan roodheid, pijn of jeuk, zwelling en het ontstaan van pus. Er zijn veel verschillende soorten huidinfecties. Benzylpenicilline wordt vooral gebruikt bij ernstige infecties diep in de huid. Zoals een infectie met miltvuurbacteriën in de huid (huid-anthrax), een ernstige kaakontsteking met zweren die zich uitbreiden en bij wondroos (zie Wondroos).

Wondroos

Wondroos wordt ook wel belroos of erysipelas genoemd. Het is een ontsteking die snel opkomt diep in de huid. De ontsteking wordt veroorzaakt door een bacterie.

Verschijnselen
De ontsteking zit vaak in en rond een zwakke plek in de huid. Zoals een wond, doorligplek of een insectenbeet. De ontstoken plek op de huid is rood, dik, warm en pijnlijk. Ook kunt u zich flink ziek voelen, met koorts, koude rillingen, misselijkheid en hoofdpijn.

Behandeling
Meestal zal de arts een antibioticum om in te nemen voorschrijven tegen de infectie, zoals flucloxacilline of claritromycine. Als deze niet helpen of niet gebruikt kunnen worden kan de arts benzylpenicilline voorschrijven als injectie of infuus. Ook kan het soms voldoende zijn om een eenmalige injectie van het langwerkende benzathine-benzylpenicilline toe te dienen.

Voorkomen van wondroos
Sommige mensen hebben vaker last van wondroos. Dat is bijvoorbeeld het geval bij mensen met een verminderde weerstand of mensen met diabetes. Of bij mensen met een verminderde doorbloeding in de onderbenen.
Als u vaker wondroos of een andere diepe huidinfectie heeft, kan de arts ook uit voorzorg een antibioticum voorschrijven, zoals het langwerkende benzathine-benzylpenicilline. U krijgt dan 1 tot 2 jaar lang elke 3 tot 4 weken een injectie .

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Pijn op de injectieplaats.

  Bij injectie in een spier: zelden ontsteking in de spier. Raadpleeg de arts bij pijn en zwelling.

• Regelmatig bij behandeling van syfilis, zelden bij ziekte van Lyme (tekenbeetziekte) en zeer zelden bij andere aandoeningen: Hoofdpijn, koorts, misselijkheid, braken, gewrichtspijn, keelontsteking en pijnlijke zwelling van de lymfeklieren.

  Deze reacties treden binnen 8 uur na de injectie op en kunnen tot 24 uur duren. De verschijnselen zijn waarschijnlijk het gevolg van afbraakproducten van de bacteriën wanneer deze door het medicijn worden gedood. Soms is het nodig om de dosis te verlagen of de behandeling tijdelijk te onderbreken.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals diarree, slappe ontlasting, misselijkheid, braken en lichte buikkrampen.

  In zeldzame gevallen ontstaat een ernstige diarree (meer dan 7 keer per dag) met buikkrampen en soms met koorts. Waarschuw dan een arts. Drink voldoende vocht als u diarree heeft, anders raakt u uitgedroogd.

• Ontstoken slijmvliezen van mond, mondhoeken, keelholte, vagina of anus. Raadpleeg uw arts als u last krijgt van wit beslag in uw mond of een zwarte tong. Of jeuk en witte vloed in de vagina of schaamlippen.

  Het is meestal een candida-infectie (schimmel) van de slijmvliezen. Dit ontstaat doordat benzylpenicilline het normale evenwicht tussen de verschillende soorten bacteriën en schimmels verstoort.

• Huiduitslag, rode huid en jeuk.

  Dit kan ook nog een paar dagen na afloop van de kuur beginnen. Meestal is de huiduitslag onschuldig en verdwijnt het binnen een week. Huiduitslag kan ook het gevolg zijn van overgevoeligheid voor dit medicijn. Heeft u huiduitslag? Laat uw arts het controleren, zodat deze kan bepalen of het overgevoeligheid betreft.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan huiduitslag, puistjes, galbulten, paarse vlekjes op de huid en jeuk.

  Raadpleeg bij deze klachten uw arts. Zeer zelden kunt u benauwd of duizelig worden, flauwvallen of koorts krijgen. Of u kunt zwellingen krijgen in het gezicht, de lippen, mond en keel. U kunt hierbij erg benauwd worden.
  In zeldzame gevallen kan een ernstige huidaandoening ontstaan met blaarvorming. De blaren ontstaan met name op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen. Waarschuw in deze gevallen direct een arts, of ga naar de Eerste-hulpdienst.
  Als blijkt dat u overgevoelig bent voor benzylpenicilline, mag u dit medicijn of erop lijkende antibiotica niet meer gebruiken. Geef dit aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of soortgelijke medicijnen niet opnieuw krijgt.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Minder rode en witte bloedcellen en minder bloedplaatjes. Waarschuw uw arts bij extreme vermoeidheid en een bleke huid. En bij koorts, keelpijn en blaasjes in de mond. En bij bloedneuzen en blauwe plekken.

• Epileptische aanval bij mensen met epilepsie.

  Raadpleeg uw arts als u epilepsie heeft. Uw arts kan beoordelen of u dit medicijn veilig kunt gebruiken.

• Mensen met de spierziekte myasthenia gravis kunnen extra last van hun aandoening krijgen.

  Overleg hierover met uw arts.

• Verminderde werking van de nieren, ontsteking van de nieren. Waarschuw uw arts als u minder plast, pijn in uw zij heeft, misselijk bent en u zwak voelt.

• Leveraandoeningen, zoals hepatitis of galstuwing. U kunt dit merken aan een gevoelige, opgezwollen buik. En aan een gele kleur van het oogwit of van de huid. Of jeuk over het hele lichaam.

  Waarschuw bij deze klachten een arts.

• Hoge bloeddruk, hartkloppingen, duizeligheid, verwardheid en angst.

  Dit kan in zeldzame gevallen ontstaan als de injectie die voor in een spier is bedoeld per ongeluk in een bloedvat wordt gegeven.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik benzylpenicilline gebruiken met andere medicijnen?

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘samenstelling’.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Antistollingsmedicijnen. Gebruikt u acenocoumarol of fenprocoumon? Uw apotheek zal bij de eerste keer uw trombosedienst inlichten dat u benzylpenicilline gebruikt. Vertel ook zelf de trombosedienst wanneer u begint of als u stopt met benzylpenicilline. Of als de dosering verandert. Uw stolling moet dan extra worden gemeten.
• Antibiotica van het tetracycline-type, zoals doxycycline, minocycline en tetracycline. Deze medicijnen en benzylpenicilline kunnen elkaar tegenwerken. Dit is vooral belangrijk bij ernstige infecties, zoals hersenvliesontsteking en ontsteking in het hart (endocarditis). Bij deze infecties mag u ze niet samen gebruiken. Overleg hierover met uw arts. Bij andere infecties is combinatie van tetracyclines met benzylpenicilline geen probleem.
• Buiktyfusvaccin-capsules. Benzylpenicilline maakt het buiktyfusvaccin in de capsules onwerkzaam. Gebruik daarom beide middelen niet samen.
  Gebruikt u de kortwerkende benzylpenicilline? En wilt u capsules met buiktyfusvaccin gebruiken? Wacht dan minimaal 3 dagen na afloop van de kuur met benzylpenicilline. Of vraag uw arts om een injectie tegen buiktyfus. De wisselwerking treedt dan niet op.
  Gebruikt u de langwerkende benzylpenicilline (benzathine-penicilline)? Deze kunt u niet samen gebruiken met buiktyfusvaccin-capsules. Vraag uw arts om de injectie met buiktyfusvaccin. De wisselwerking treedt dan niet op.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

U kunt dit medicijn veilig gebruiken als zwanger bent, binnenkort wilt worden of als u borstvoeding geeft.
Het wordt al jarenlang gebruikt door vrouwen die zwanger willen worden, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, zonder problemen met de vruchtbaarheid, voor de zwangerschap of voor het kind.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Een arts of verpleegkundige geeft u dit medicijn.

Hoe?
Benzylpenicilline kan worden gegeven als injecties of infuus in een bloedvat.

Het kan ook als injectie in een spier worden gebruikt. Er is een snelwerkende en een langzaamwerkende vorm. Welke injectie gebruikt wordt, hangt af van het soort infectie en de ernst van de infectie.

Hoelang?
U krijgt de snelwerkende injectie in de spier en de injectie of het infuus in een bloedvat meestal elke 4 tot 6 uur. Een kuur hiermee kan variëren van een paar dagen tot een paar weken.

De langzaamwerkende injectie met benzathine-benzylpenicilline krijgt u soms als eenmalige dosis. Of soms 1 keer per week tot 1 keer per 3-4 weken. Gebruikt u deze injectie uit voorzorg om acuut reuma, nierontsteking of wondroos te voorkomen? Een kuur kan jaren tot soms levenslang duren.